~~Krusevac~~

Kruševac je grad koji se nalazi u središnjem delu Srbije. Kruševac danas ima preko
75.000 stanovnika na teritoriji grada i oko 140 hiljada stanovnika na teritoriji
opštine. Opština Kruševac obuhvata 101 naselje. Kruševac je centar Rasinskog okruga.
Opština Kruševac zahvata površinu od 854 km².

[You must be registered and logged in to see this link.]

Poznat je kao srednjovekovna srpska prestonica.
Nalazi se u kruševačkoj kotlini koja obuhvata kompozitnu dolinu Zapadne Morave i
prostire se između Levča i Temnića na severu, Župe, Kopaonika i Jastrepca na jugu
i Kraljevačke kotline i Ibarske doline na zapadu.

Grad je podigao knez Lazar 1371. godine. Prvi put se pominje 1387. godine, u
povelji kojom knez Lazar potvrđuje ranije trgovačke privilegije Dubrovčanima.

Kruševac je nekada bio jak privredni centar sa posebno razvijenom metalo -
prerađivačkom („14. oktobar“) i hemijskom industrijom (HI „Župa“, „Merima“,
„-{Trayal}-“ i „Rubin“). Posle privtizacije velikih društvenih kolektiva, u gradu
ima i preko 1500 privatnih preduzeća i preko 3500 samostalnih radnji različitih
delatnosti. Proces privatizacije ostavio je velike tragove na kruševačkoj privredi,
i veliki broj nezaposlenih.

U narodnoj sveslovenskoj mitologiji Sveti Vid označava vrhovno, svevideće božanstvo.
U srpskoj narodnoj tradiciji Vidovdan se obeležava kao dan Kosovskog boja 1389. odine.
Stoga ga je srpska crkva od 1892. godine, ozvaničila i uvrstila u svoje
praznike, a posle proroka Amosa i svetog kneza Lazara. Najznačajniji praznik za
grad Kruševac svakako je Vidovdan, duboko ukorenjen u svesti stanovništva na ovim
prostorima kao dan pogibije kneza Lazara u borbi za očuvanje svoje države i naroda.
Proslavlja se sa svim atributima gradske slave, kao i Duhovi ili Sv. Trojica.

Na Vidovdan se takođe svake godine, u crkvi Lazarici, daje pomen kosovskim, ali
i svim drugim izginulim srpskim ratnicima u oslobodilačkim ratovima. U prošlosti
se toga dana održavao i vašar, najveći u Kruševcu. Vašari ili sajmovi, nekada važan
vid trgovine, uvedeni su u Kruševcu kad i u celoj Srbiji, zakonskom uredbom 1839.
godine. Osim Vidovdanskog, održavali su se na Blagovesti, 7. aprila, Sv. Iliju,
2. avgusta i na "Malu Gospojinu", 21. septembra, što se održalo do današnjih dana.
Esnafske slave, nekada važna karakteristika građanskog društva, kada su razni
esnafi, društva i udruženja, uglavnom humanitarnog karaktera, proslavljali svog
patrona - zaštitnika (najstariji esnafi u Kruševcu su lončarski iz 1839, mumdžijski
iz 1842, trgovačko-bakalski iz 1846, meandžijski iz 1848...) zadržale su se još
samo kod humanitarnog društva "Dobra narav", ili "Baksuzi, ugursuzi i namćori",
specifičnog za ovaj grad, koje se okuplja svake godine devetog utorka od Božića,
gajeći svoja pravila ponašanja.